تابآوری یکی از مؤلفههای اصلی سرمایه روانشناختی میباشد. وقتی سخن از سرمایه به میان میآید، چهار نوع سرمایه در نظر ما مجسم میگردد: سرمایه مادی، سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی. ما برای نیک زیستن نیاز به سرمایه مادی داریم، سرمایه انسانی نیز همان مهارتها و دانشهایی هستند که ما میتوانیم آنها را بکار بگیریم و از طریق آنها امرار معاش بکنیم. منظور از سرمایه اجتماعی، تعاملات غنی اجتماعی است، بشر از سی سال گذشته از این سه سرمایه اطلاع داشته و بدنبال بدست آوردن آنها بوده است. مفهومی که در حدود ۴0 سال گذشته وارد حوزهی روانشناسی شده است، مفهوم سرمایه روانشناختی است. سرمایه روانشناختی یعنی هنگامی که شما با یک مشگل روبرو میشوید و یا یک فاجعه یا تروما در زندگی شما رخ میدهد، شما بتوانید بعد از آن اتفاق مجددا به حالت اولیه خودبرگردید. در تروما، آنهایی میتوانند خود را بازسازی بکنند که دارای سرمایه روانشناختی بهتری باشند. در غیر این صورت، اگر یک فاجعهای رخ بدهد، برای انسان دارای یک محاقی میشود که میتواند از یک طرف منجر به افسردگی، ناامیدی، بدبینی و حتی تا خودکشی هم پیش برود . سرمایه روانشناختی، چهار مؤلفه دارد، امید، خوشبینی، کارآمدی و تابآوری. در اکثر مواقع، تابآوری، به عنوان یک عنصر سلامت روان دیده نشده است در حالی که اگر این عنصر در ما کم باشد، بسیار آسیبپذیر خواهیم بود.
گرایش به معنویت تا حد بسیار زیادی میتواند به احساس و عملکرد ما کمک بکند. گرایش به معنویت میتواند این عنصر، یعنی سرمایه روانی را در ما افزایش بدهد. عوامل متعددی در ایجاد تابآوری دخیل هستند. از جمله این عوامل میتوان به این موارد اشاره داشت:
- داشتن رابطههای عمیق و حمایتگرانه در درون و بیرون حلقه اصلی خانواده باعث بیشتر شدن تابآوری میشود.
- داشتن روابط اجتماعی که در آن تبادل عشق و محبت و اعتماد فروان باشد.
- اعتماد به خود و دیگران میتواند به فرد کمک شایانی برساند.
- ظرفیت کمک گرایانه و گام عملی برای اجرای برنامهها، میتواند تابآوری افراد را بالا ببرد.
- مهارتهای ارتباطی مؤثر و فرایند حل مسئله که میتواند به افراد در حل مسئله کمک کند.
- داشتن مهارت مدیریت هیجان )غم – ترس- خشم(، یعنی بتوانیم هیجانهای بزرگ را مدیریت کنیم
- داشتن معنی و مقصود از زندگی، افرادی که در زندگی خود معنا و مقصود دارند، تابآوری بالاتری دارند، به قول نیچه، آنهایی که چراغی دارند، در زندگی با هر چگونگی خواهند ساخت و این یعنی تابآوریشان بالاتر است.
- راه امیدوارانه به سرنوشت بشر، یعنی به سرنوشت خود و بشر امیدوار است.
- نگرش مبتنی بر تغییر در من و در جهان و این که همه چیز بر این منوال نیست، همه چیز بگذرد، چه سختی و چه آسانی. تابآوران، دیدگاه نسبی گرایانه به سرنوشت خود و شرایطشان دارند.
- از خودشان به خوبی مراقبت میکنند و خودشان را خیلی زیاد خسته نمیکنند، به موقع به بدنشان غذا میدهند، به موقع استراحت و به موقع تفریح میکنند. تابآوری بالایی دارند. . بنابراین باید بگوییم، تابآوری یعنی توانایی رسیدن به وضعیت اولیه بعد از تجربه کردن شرایطی که فرد در آن شرایط احساس ناراحتی دارد و خود را تحت فشار و تنش میبیند.